Học Tập Trung Bộ Kinh

(1) Mūlapariyāya Sutta – “Kinh Pháp Môn Căn Bản” – Đức Phật phân tích cách tâm phàm phu chấp ngã đối với từng tầng cảnh (đất, nước, trời, Phạm thiên…) và chỉ ra con đường quán vô ngã để đoạn trừ gốc rễ chấp trước. >>Giải thích chi tiết

(2) Sabbāsava Sutta – “Kinh Tất Cả Lậu Hoặc” – Trình bày bảy phương pháp diệt trừ lậu hoặc: thấy biết, hộ trì, sử dụng, chịu đựng, tránh né, trừ bỏ và tu tập, để thanh tịnh giới‑định‑tuệ. >>Giải thích chi tiết

(3) Dhammadāyāda Sutta – “Kinh Thừa Tự Pháp” – Khuyến khích sa‑môn tu tập để thừa hưởng gia tài Pháp (định‑tuệ) thay vì chỉ hưởng lợi lộc vật chất từ Giáo đoàn. >>Giải thích chi tiết

(4) Bhaya‑bhērava Sutta – “Kinh Sợ Hãi và Khiếp Đảm” – Đức Phật kể kinh nghiệm thiền định trong rừng hoang, phương cách vượt qua sợ hãi bằng giới‑định‑tuệ và tâm vô ngã. >>Giải thích chi tiết

(5) Anaṅgaṇa Sutta – “Kinh Không Uế Nhiễm” – Dụ chiếc chén dơ để minh hoạ tâm ô nhiễm; nhấn mạnh biết rõ và tẩy trừ cấu nhiễm quan trọng hơn việc che giấu. >>Giải thích chi tiết

(6) Ākaṅkheyya Sutta – “Kinh Ước Nguyện” – Nêu điều kiện để thành tựu mọi ước nguyện thiêng liêng: giữ giới thanh tịnh, hộ trì sáu căn và tu bốn niệm xứ. >>Giải thích chi tiết

(7) Vatthūpama Sutta – “Kinh Ví Dụ Tấm Vải” – So sánh tâm ô nhiễm như tấm vải dơ; khi tâm sạch sẽ, hỷ lạc sinh khởi và dẫn đến thiền định thâm sâu. >>Giải thích chi tiết

(8) Sallekha Sutta – “Kinh Đoạn Giảm” – Nêu 44 pháp “giũa mòn” ngã mạn, tham, sân…; phân biệt thiền tĩnh chỉ thuần tuý với tu tập đoạn trừ phiền não toàn diện. >>Giải thích chi tiết

(9) Sammādiṭṭhi Sutta – “Kinh Chánh Tri Kiến” – Ngài Xá‑lợi‑phất thuyết giảng chi tiết về chánh kiến qua 16 chủ đề: nghiệp báo, tứ đế, duyên khởi, minh sát… >>Giải thích chi tiết

(10) Satipaṭṭhāna Sutta – “Kinh Niệm Xứ” – Hệ thống hoá bốn niệm xứ (thân, thọ, tâm, pháp), nền tảng then chốt của bát chánh đạo dẫn đến giác ngộ. >>Giải thích chi tiết

(11) Cūḷasīhanāda Sutta – “Tiểu Kinh Sư Tử Hống” – Đức Phật khẳng định chỉ phương pháp của Ngài mới đưa đến bốn thánh quả trọn vẹn vì hoàn toàn tận diệt ngã chấp. >>Giải thích chi tiết

(12) Mahāsīhanāda Sutta – “Đại Kinh Sư Tử Hống” – Giữa lời phỉ báng, Đức Phật nêu “mười tám năng lực phi thường” và quá trình thành tựu Vô thượng Bồ‑đề. >>Giải thích chi tiết

(13) Mahādukkhakkhandha Sutta – “Đại Kinh Khổ Uẩn” – Phân tích chi li khổ do dục lạc, sắc dục và phi sắc dục, khác biệt giữa hiểu lý thuyết và thật sự đoạn dục. >>Giải thích chi tiết

(14) Cūḷadukkhakkhandha Sutta – “Tiểu Kinh Khổ Uẩn” – Giải thích vì sao còn ái dục dù tu lâu; nhấn mạnh thiền định an chỉ cần với chánh tuệ dẫn đến ly ái. >>Giải thích chi tiết

(15) Anumāna Sutta – “Kinh Tư Lượng” – Đưa ra 16 tiêu chuẩn tự quán để biết mình đáng được góp ý, từ đó cải thiện sinh hoạt Tăng đoàn. >>Giải thích chi tiết

(16) Cetokhila Sutta – “Kinh Tâm Hoang Vu” – Chỉ ra năm “hoang mạc tâm” và năm “xiềng xích” khiến hành giả tách rời cộng đồng và đình trệ tiến tu. >>Giải thích chi tiết

(17) Vanapattha Sutta – “Kinh Khu Rừng” – Phân tích những ai thích hợp sống rừng sâu; nếu môi trường không hỗ trợ thiền định thì nên đổi chỗ. >>Giải thích chi tiết

(18) Madhupiṇḍika Sutta – “Kinh Mật Hoàn” – Qua câu đáp ngắn gọn, Đức Phật gợi về nguồn gốc xung đột: tầm tứ phân tán; Tôn giả Đại Ca‑chiên‑diên khai triển ý sâu. >>Giải thích chi tiết

(19) Dvedhāvitakka Sutta – “Kinh Song Tầm” – Kể kinh nghiệm Đức Phật trước giác ngộ: phân biệt hai loại tầm (thiện, bất thiện) và cách hướng tâm về thiện tầm. >>Giải thích chi tiết

(20) Vitakkasaṇṭhāna Sutta – “Kinh An Trú Tầm” – Năm phương pháp dừng dòng vọng tưởng, từ thay thế ý nghĩ đến quán vô thường, nhằm an định tâm. >>Giải thích chi tiết

(21) Kakacūpama Sutta – “Kinh Ví Dụ Cái Cưa” – Chuỗi ví dụ sinh động (áo thấm mồ hôi, khúc gỗ trôi sông, cái cưa…) dạy hạnh nhẫn nhục và tâm từ với kẻ hại mình. >>Giải thích chi tiết

(22) Alagaddūpama Sutta – “Kinh Ví Dụ Con Rắn” – Phê phán chấp trước văn tự; ví dụ bắt rắn sai đuôi‑đầu và chiếc bè vượt sông để dạy cách dùng – buông giáo pháp. >>Giải thích chi tiết

(23) Vammika Sutta – “Kinh Gò Mối” – Một thiên thần ra câu đố; Đức Phật giải nghĩa 16 ẩn dụ trong hình ảnh tổ mối, cuốc đất, kho báu… dẫn về tu chỉ‑quán. >>Giải thích chi tiết

(24) Ratha­vinīta Sutta – “Kinh Trạm Xe” – Đối thoại Xá‑lợi‑phất & Puṇṇa: bảy cỗ xe thanh tịnh tượng trưng bảy giai đoạn tu chứng dẫn đến Niết‑bàn. >>Giải thích chi tiết

(25) Nivāpa Sutta – “Kinh Bẫy Mồi” – Ví dụ thợ săn và đàn nai mô tả bốn cạm bẫy của Māra và bốn chiến lược thoát bẫy của người tu. >>Giải thích chi tiết

(26) Ariyapariyesanā Sutta – “Kinh Thánh Cầu” – Tự truyện: từ xuất gia, tu khổ hạnh, giác ngộ tới chuyển pháp luân; nêu hai loại tìm cầu (thánh & phàm). >>Giải thích chi tiết

(27) Cūḷahatthipadopama Sutta – “Tiểu Kinh Ví Dụ Dấu Chân Voi” – Khuyên không vội tin dấu hiệu bề ngoài; mô tả lộ trình tu ức chế phiền não dần dần. >>Giải thích chi tiết

(28) Mahāhatthipadopama Sutta – “Đại Kinh Ví Dụ Dấu Chân Voi” – Xá‑lợi‑phất cho thấy bốn thánh đế bao trùm mọi giáo pháp như dấu chân voi bao dấu chân thú. >>Giải thích chi tiết

(29) Mahāsāropama Sutta – “Đại Kinh Ví Dụ Lõi Cây” – Cảnh tỉnh người tu không dừng ở danh dự, lợi dưỡng; giải thích “lõi gỗ” chính là giải thoát. >>Giải thích chi tiết

(30) Cūḷasāropama Sutta – “Tiểu Kinh Ví Dụ Lõi Cây” – Lặp lại thông điệp trên trong bối cảnh khác: đừng bằng lòng với vỏ, giác ngộ mới là cốt lõi. >>Giải thích chi tiết

(31) Cūḷagosiṅga Sutta – “Tiểu Kinh Khu Rừng Sừng Bò” – Ba vị Thượng thủ Anuruddha, Nandiya, Kimbila sống hòa hợp trong rừng Gosiṅga; Đức Phật khen hạnh viễn ly và tâm đồng tu của họ. >>Giải thích chi tiết

(32) Mahāgosiṅga Sutta – “Đại Kinh Khu Rừng Sừng Bò” – Nửa đêm dưới tán cây sala rực trăng, năm đại đệ tử luận ai trang nghiêm khu rừng; Phật kết luận “Tỳ‑khưu chứng Tứ quả” là trang sức tối thượng. >>Giải thích chi tiết

(33) Mahāgopālaka Sutta – “Đại Kinh Người Chăn Bò” – Phật ví 11 bổn phận của kẻ chăn bò giỏi với 11 pháp hộ trì nội tâm đưa hành giả đến giải thoát. >>Giải thích chi tiết

(34) Cūḷagopālaka Sutta – “Tiểu Kinh Người Chăn Bò” – Hình tượng mục đồng dắt bò qua sông diễn tả tám hạng Sa‑môn vượt “dòng sinh tử”. >>Giải thích chi tiết

(35) Cūḷasaccaka Sutta – “Tiểu Kinh Saccaka” – Luận sĩ Saccaka khoe tài biện luận nhưng bị Đức Phật phá vỡ tà kiến “sắc‑thọ‑tưởng… là ngã”. >>Giải thích chi tiết

(36) Mahāsaccaka Sutta – “Đại Kinh Saccaka” – Saccaka hỏi về tu khổ hạnh; Phật kể chi tiết khổ hạnh cực đoan trước giác ngộ, nêu trung đạo định‑tuệ. >>Giải thích chi tiết

(37) Cūḷataṇhāsaṅkhaya Sutta – “Tiểu Kinh Đoạn Tận Ái” – Moggallāna hỏi Đức Phật cách chấm dứt ái; Phật dạy quán vô ngã, ly dục tại chỗ. >>Giải thích chi tiết

(38) Mahātaṇhāsaṅkhaya Sutta – “Đại Kinh Đoạn Tận Ái” – Bác bỏ thuyết “thức chuyển kiếp bất biến” bằng duyên khởi: thức sinh tùy duyên, vô thường nên có thể đoạn ái diệt khổ. >>Giải thích chi tiết

(39) Mahāassapura Sutta – “Đại Kinh Xóm Ngựa” – Nhắc Tăng chúng ở Assapura sống xứng danh Sa‑môn: đầy đủ giới, định, tuệ vượt mong đợi cư sĩ. >>Giải thích chi tiết

(40) Cūḷaassapura Sutta – “Tiểu Kinh Xóm Ngựa” – Là Sa‑môn không chỉ ở y bát mà ở việc đoạn ác, tu thiện và chứng thánh quả. >>Giải thích chi tiết

(41) Saleyyaka Sutta – “Kinh Saleyyaka” – Phật chỉ mười nghiệp thiện, mười nghiệp ác quyết định tái sinh thấp‑cao cho Bà‑la‑môn làng Sala. >>Giải thích chi tiết

(42) Verañjaka Sutta – “Kinh Verañjaka” – Tương tự MN 41, giảng cho Bà‑la‑môn Verañjā pháp thập thiện, thập ác và phước báo tương ứng. >>Giải thích chi tiết

(43) Mahāvedalla Sutta – “Đại Kinh Phương Quảng” – Hỏi‑đáp sâu giữa Sāriputta & Mahākoṭṭhita về tâm, tuệ, giải thoát, minh sát. >>Giải thích chi tiết

(44) Cūḷavedalla Sutta – “Tiểu Kinh Phương Quảng” – Cư sĩ Visākha hỏi Tỳ‑kheo‑ni Dhammadinnā về vô ngã, thiền định; Phật xác chứng lời giảng. >>Giải thích chi tiết

(45) Cūḷadhammasamādāna Sutta – “Tiểu Kinh Pháp Hành” – Bốn loại hành trì: khổ‑lạc hiện tại & tương lai; so sánh dây leo quấn cây tượng cho tà hạnh. >>Giải thích chi tiết

(46) Mahādhammasamādāna Sutta – “Đại Kinh Pháp Hành” – Phân tích sâu bốn kiểu hành trì, nhấn mạnh tri kiến quyết định quả khổ‑lạc đời này‑sau. >>Giải thích chi tiết

(47) Vīmaṁsaka Sutta – “Kinh Tư Sát” – Đức Phật dạy pháp “điều tra” bậc Đạo sư: khảo sát hành, quả, tâm từ bi trước khi đặt niềm tin. >>Giải thích chi tiết

(48) Kosambiya Sutta – “Kinh Kosampiya” – Tăng Kosambi tranh cãi; Phật dạy sáu hòa kính và bốn thiền tâm từ để tái lập đoàn kết. >>Giải thích chi tiết

(49) Brahmanimantanika Sutta – “Kinh Phạm Thiên Cầu Thỉnh” – Phật lên Phạm thiên cảnh tỉnh Baka lầm tưởng “thường hằng, tối thượng”. >>Giải thích chi tiết

(50) Māra­tajjaniya Sutta – “Kinh Hàng Ma” – Moggallāna quở trách Māra quấy nhiễu; kể tiền kiếp từng là Māra, nêu nhân quả trưởng dưỡng từ bi. >>Giải thích chi tiết

(51) Kandaraka Sutta – “Kinh Kandaraka” – Giới thiệu bốn hạng người trong đời và pháp niệm thân đem đến bình an cho cư sĩ, sa‑môn. >>Giải thích chi tiết

(52) Aṭṭhakanāgara Sutta – “Kinh Bát Thành” – Ánanda nêu 11 cửa vào Niết‑bàn qua các tầng thiền; khuyên cư sĩ thực hành định‑tuệ. >>Giải thích chi tiết

(53) Sekha­paṭipadā Sutta – “Kinh Hữu Học” – Ánanda trình bày 15 chi phần lộ trình Tu‑đà‑hoàn đến A‑la‑hán cho Sakka‑dòng. >>Giải thích chi tiết

(54) Potaliya Sutta – “Kinh Potaliya” – Phật định nghĩa “ly gia cát ái” thật sự; tám ví dụ cảnh báo nguy hiểm ái dục. >>Giải thích chi tiết

(55) Jīvaka Sutta – “Kinh Jīvaka” – Bác sĩ Jīvaka hỏi vấn đề ăn thịt; Phật nêu ba tiêu chuẩn “tịnh nhục” và tâm từ bi trong khất thực. >>Giải thích chi tiết

(56) Upāli Sutta – “Kinh Ưu‑ba‑ly” – Ưu‑ba‑ly, đệ tử trưởng của Ni‑kiền, đến tranh luận nghiệp báo; nghe xong quy y Tam Bảo. >>Giải thích chi tiết

(57) Kukkuravatika Sutta – “Kinh Hạnh Con Chó” – Phật giảng quả báo cho kẻ hành hạnh chó, hạnh bò; nghiệp đưa đến súc sinh hay địa ngục. >>Giải thích chi tiết

(58) Abhaya­rājakumāra Sutta – “Kinh Vương Tử Vô‑Úy” – Phật dạy nguyên tắc “nói lời khéo” qua ví dụ “hàm bé trai” giải quyết nan đề ngôn luận. >>Giải thích chi tiết

(59) Bāhivedanīya Sutta – “Kinh Nhiều Cảm Thọ” – Phân loại khoái‑khổ‑xả từ phàm tới thiền, trình bày lạc thượng trí do định sinh. >>Giải thích chi tiết

(60) Apaṇṇaka Sutta – “Kinh Không Gì Chuyển Hướng” – Phật dạy cư sĩ phương pháp “đặt cược chắc thắng” chọn giới‑định‑tuệ thay tà kiến. >>Giải thích chi tiết

(61) Ambalaṭṭhikarāhulovāda Sutta – “Kinh Giáo Giới La‑hầu‑la Ở Am‑bà‑la” – Bài học đầu cho Rahula về chân thật, quán sát trước‑sau mỗi hành động. >>Giải thích chi tiết

(62) Mahā­Rāhulovāda Sutta – “Đại Kinh Giáo Giới La‑hầu‑la” – Phật dạy Rahula quán vô ngã trên sắc, thọ…, mở rộng đến 16 đề mục hơi thở. >>Giải thích chi tiết

(63) Cūḷa­Mālunkyovāda Sutta – “Tiểu Kinh Malunkyaputta” – Dụ “mũi tên tẩm độc”: bỏ si mê truy cầu siêu hình, chuyên tâm Bát chánh đạo. >>Giải thích chi tiết

(64) Mahā­Mālunkyaputta Sutta – “Đại Kinh Malunkyaputta” – Phật giảng “mười sáu triền cái bẩm sinh” và phương thức đoạn trừ bằng chánh niệm. >>Giải thích chi tiết

(65) Bhaddāli Sutta – “Kinh Bhaddali” – Tỳ‑khưu Bhaddāli phạm lỗi ăn chiều; Phật nêu lợi ích tiết độ, tinh tấn và sám hối đúng pháp. >>Giải thích chi tiết

(66) Laṭukikopama Sutta – “Kinh Ví Dụ Con Chim Cáy” – Ám dụ chim cáy, hòn núi, sư tử: khuyên xả chấp nhỏ nhặt, đừng để trở ngại giải thoát. >>Giải thích chi tiết

(67) Catuma Sutta – “Kinh Catuma” – Tăng trẻ gây ồn khiến Phật trục xuất; A‑nan xin tha, Phật dạy bốn nguy hiểm cho Sa‑môn thiếu kỷ luật. >>Giải thích chi tiết

(68) Nāḷakapāna Sutta – “Kinh Nalakapana” – Phật tán thán 16 vị A‑la‑hán; giải thích vì sao tuy đã chứng quả vẫn còn bệnh khổ. >>Giải thích chi tiết

(69) Gulissāni Sutta – “Kinh Gulissani” – Sāriputta chỉ 11 điều học cho tân Tỳ‑khưu từ rừng về, giữ oai nghi trong‑ngoài. >>Giải thích chi tiết

(70) Kīṭāgiri Sutta – “Kinh Kitagiri” – Nhắc hai sư huynh bất tuân giờ ngọ; Phật liệt 12 lợi ích ăn một bữa, 12 hại ăn phi thời. >>Giải thích chi tiết

(71) Tevijja‑Vacchagotta Sutta – “Kinh Vacchagotta Về Tam Minh” – Phật nêu ba minh thật sự (túc mạng, thiên nhãn, lậu tận), khác “toàn tri” mà ngoại đạo nhận. >>Giải thích chi tiết

(72) Aggivacchagotta Sutta – “Kinh Vacchagotta Về Lửa” – Dụ lửa tắt để nói “Như Lai sau diệt” vượt ngôn thuyết hữu‑vô, đoạn tuyệt ái duyên. >>Giải thích chi tiết

(73) Mahā­Vacchagotta Sutta – “Đại Kinh Vacchagotta” – Vacchagotta bỏ luận siêu hình, xin chỉ tu; Phật nêu 11 pháp sanh đạo tâm, diệt si. >>Giải thích chi tiết

(74) Dīghanakha Sutta – “Kinh Trường Trảo” – Phật phá kiến đoạn‑thường của Dīghanakha, trình bày quán thọ đem tới xả ly. >>Giải thích chi tiết

(75) Magandiya Sutta – “Kinh Magandiya” – Từ quá khứ hưởng dục lạc hoàng cung, Phật diễn tả lạc siêu thế thù thắng hơn dục. >>Giải thích chi tiết

(76) Sandaka Sutta – “Kinh Sandaka” – Ánanda liệt kê bốn giáo thuyết vô nghĩa và bốn pháp tu chân chính đem đến giải thoát. >>Giải thích chi tiết

(77) Mahā‑Sakuludāyi Sutta – “Đại Kinh Sakuludayi” – Phật giải thích vì sao đệ tử kính Ngài hơn giáo chủ khác: tám diệu hạnh và bát chánh đạo. >>Giải thích chi tiết

(78) Samaṇamuṇḍika Sutta – “Kinh Samanamandika” – Phật chỉ “bốn giới” chưa đủ thành thánh; cần diệt tham‑sân‑si qua thiền‑tuệ. >>Giải thích chi tiết

(79) Cūḷa‑Sakuludāyi Sutta – “Tiểu Kinh Sakuludayi” – Phật ví kẻ si mê yêu nàng tiên tưởng tượng; chỉ trừ vô minh mới thấy chân lạc. >>Giải thích chi tiết

(80) Vekhanassa Sutta – “Kinh Vekhanassa” – Phân biệt giữa “tướng tốt” cưỡng cầu và an lạc nội tâm do thực chứng. >>Giải thích chi tiết

(81) Ghaṭikāra Sutta – “Kinh Ghatikara” – Phật kể tiền kiếp làm Bà‑la‑môn nghèo, bạn chàng thợ gốm Ghaṭikāra, nhấn mạnh lòng hiếu đạo & tín ngưỡng. >>Giải thích chi tiết

(82) Raṭṭhapāla Sutta – “Kinh Ratthapala” – Raṭṭhapāla từ bỏ vương nghiệp, nêu bốn pháp quán “vô thường, vô hộ, vô sở hữu, bất mãn” cảm hóa cha mẹ. >>Giải thích chi tiết

(83) Makhādeva Sutta – “Kinh Makhadeva” – Truyện vua Makhādeva truyền pháp “cắt tóc khi bạc bốn sợi”, nhấn mạnh vô thường và sự kế thừa Pháp bảo. >>Giải thích chi tiết

(84) Madhura Sutta – “Kinh Madhura” – Mahākaccāna phản biện luận Bà‑la‑môn về giai cấp, khẳng định giá trị do hành nghiệp. >>Giải thích chi tiết

(85) Bodhirājakuṃāra Sutta – “Kinh Vương Tử Bồ‑đề” – Phật kể sự dấn thân trung đạo; trình bày 37 phẩm trợ đạo cho hoàng tử Bodhi. >>Giải thích chi tiết

(86) Aṅgulimāla Sutta – “Kinh Angulimala” – Sát nhân Angulimāla quay đầu, chứng A‑la‑hán; bài học từ bi và nghiệp báo chuyển hóa. >>Giải thích chi tiết

(87) Piyajātika Sutta – “Kinh Ái Sanh” – Vua Pasenadi giận vì nghe “ái sinh sầu”; Phật giảng yêu càng nhiều khổ càng sâu. >>Giải thích chi tiết

(88) Bāhitika Sutta – “Kinh Bahitika” – Vua Pasenadi thăm Ánanda, hỏi ẩn‑hiện thiện‑bất thiện; ban tặng tấm vải quý. >>Giải thích chi tiết

(89) Dhammacetīya Sutta – “Kinh Pháp Trang Nghiêm” – Vua Pasenadi ngợi ca tướng hảo Đức Phật; Phật bảo “Trang nghiêm nhất là Giới‑Định‑Tuệ”. >>Giải thích chi tiết

(90) Kannakatthala Sutta – “Kinh Kannakatthala” – Đối thoại với vua về chư thiên, đẳng cấp và toàn tri; Phật nêu tuệ hạn định & quả báo nghiệp. >>Giải thích chi tiết

(91) Brahmāyu Sutta – “Kinh Brahmayu” – Bà‑la‑môn lão thành cử đệ tử theo dõi 32 tướng hảo Phật; sau quy y nhờ thấy hành tướng Thánh nhân. >>Giải thích chi tiết

(92) Sela Sutta – “Kinh Sela” – Bà‑la‑môn Sela đảnh lễ Phật, tán dương 10 sức & 32 tướng; xin xuất gia cùng đệ tử. >>Giải thích chi tiết

(93) Assalāyana Sutta – “Kinh Assalayana” – Phật bác “bốn giai cấp cố hữu” bằng luận sinh học & đạo đức; làm Assalayana tâm phục. >>Giải thích chi tiết

(94) Ghoṭamukha Sutta – “Kinh Ghotamukha” – Phật dạy cư sĩ nên kính vị Sa‑môn sống viễn ly dục, ly bất thiện, hơn người giữ giới ngoài hình thức. >>Giải thích chi tiết

(95) Caṅkī Sutta – “Kinh Canki” – Phật chỉ “thứ lớp tín‑tấn‑niệm‑định‑tuệ” thay vì mù quáng tin truyền thống. >>Giải thích chi tiết

(96) Phasupāri Sutta (Phasukari) – “Kinh Esukari” – Tranh luận về lợi dưỡng do dòng dõi; Phật khẳng định giá trị tùy hạnh nghiệp. >>Giải thích chi tiết

(97) Dhanañjāni Sutta – “Kinh Dhananjani” – Sāriputta hóa độ viên quan tham; nhấn mạnh sống lương thiện hơn bố thí sau này. >>Giải thích chi tiết

(98) Vāseṭṭha Sutta – “Kinh Vasettha” – Con người không phân chủng tộc; “ai sống theo Pháp là Bà‑la‑môn chân chính”. >>Giải thích chi tiết

(99) Subha Sutta – “Kinh Subha” – Cư sĩ Subha hỏi hạnh phúc tại gia so với xuất gia; Phật phân tích lợi ích thiền‑tuệ. >>Giải thích chi tiết

(100) Saṅgārava Sutta – “Kinh Sangarava” – Phật tự nhận “bậc kinh nghiệm”, không nhị nguyên giữa duy vật & thần bí; khuyên thực chứng. >>Giải thích chi tiết

(101) Devadaha Sutta – “Kinh Devadaha” – Phật phản bác khổ hạnh cực đoan của Ni‑kiền, nêu trung đạo & duyên khởi diệt khổ. >>Giải thích chi tiết

(102) Pañcattaya Sutta – “Kinh Năm Và Ba” – Liệt kê năm, ba loại tà kiến; dạy buông chấp để đạt tâm giải thoát. >>Giải thích chi tiết

(103) Kinti Sutta – “Kinh Nghĩ Như Thế Nào?” – Phật căn dặn Tăng tranh luận đúng pháp, lấy nhất trí trên Giới‑Luật làm chuẩn. >>Giải thích chi tiết

(104) Saṁgāma Sutta (= Sa­mā­gama) – “Kinh Làng Sama” – Bảy phương pháp giải quyết tranh chấp trong Tăng già sau tin giáo chủ Ni‑kiền qua đời. >>Giải thích chi tiết

(105) Sunakkhatta Sutta – “Kinh Thiện Tinh” – Cựu đệ tử chỉ trích Phật; Phật phân tích tiêu chuẩn tuệ giải thoát chân thật. >>Giải thích chi tiết

(106) Aneñja­sappāya Sutta – “Kinh Bất Động Lợi Ích” – Từ thiền Vô Sắc tiến đến ly thức, vượt mọi chấp thủ để bất động giải thoát. >>Giải thích chi tiết

(107) Gaṇaka‑Moggallāna Sutta – “Kinh Ganaka Moggalana” – Phật ví lộ trình tu như bậc thang kẻ tính toán; Ngài chỉ đường, hành giả tự bước. >>Giải thích chi tiết

(108) Gopaka‑Moggallāna Sutta – “Kinh Gopaka Moggalana” – Ánanda khẳng định “Pháp‑Luật là Thầy” sau Phật nhập diệt; Tăng hòa hợp nhờ tụ hội và Giới bổn. >>Giải thích chi tiết

(109) Mahā‑Puṇṇama Sutta – “Đại Kinh Mãn Nguyệt” – Đêm trăng rằm, Phật giảng sâu về ngã, duyên khởi, khiến một tỳ‑khưu chứng quả. >>Giải thích chi tiết

(110) Cūḷa‑Puṇṇama Sutta – “Tiểu Kinh Mãn Nguyệt” – Hạng thiện hiểu được hạng ác, còn ngược lại thì không; khuyên trưởng dưỡng tuệ giác. >>Giải thích chi tiết

(111) Anupada Sutta – “Kinh Bất Đoạn” – Phân tích tầng thiền & minh sát của Sāriputta “liên tục, từng sát‑na”, thành mẫu mực hành giả. >>Giải thích chi tiết

(112) Chabbisodhana Sutta – “Kinh Sáu Thanh Tịnh” – Sáu tiêu chuẩn khảo sát người tự xưng A‑la‑hán, gồm Giới‑Định‑Tuệ & giải thoát tri kiến. >>Giải thích chi tiết

(113) Sappurisa Sutta – “Kinh Chân Nhân” – Nêu 16 phẩm chất của bậc “chân nhân” không tự cao, biết phân biệt pháp lợi lạc. >>Giải thích chi tiết

(114) Sevitabba‑Asevitabba Sutta – “Kinh Nên Hành Trì, Không Nên Hành Trì” – Phật & Sāriputta phân chia pháp nên‑không nên tu trong 14 nhóm. >>Giải thích chi tiết

(115) Bahudhātuka Sutta – “Kinh Đa Giới” – Định nghĩa 18 giới, 4 duyên, 4 niệm xứ; giúp phân biệt khả thi‑bất khả thi mà sanh tuệ. >>Giải thích chi tiết

(116) Isigili Sutta – “Kinh Thôn Tiên” – Phật nêu tên 500 vị tiên chứng diệt tận trước kia, kêu gọi quyết chí hành đạo. >>Giải thích chi tiết

(117) Mahācattārīsaka Sutta – “Kinh Bốn Mươi Đại Pháp” – Trình bày Bát chánh đạo “hữu lậu‑vô lậu” nối kết 40 chi phần, làm nền cho chánh định. >>Giải thích chi tiết

(118) Ānāpānassati Sutta – “Kinh Nhập Tức Xuất Tức Niệm” – 16 bước hơi thở liên kết 4 niệm xứ, 7 giác chi, viên thành giác ngộ. >>Giải thích chi tiết

(119) Kāyagatā‑sati Sutta – “Kinh Thân Hành Niệm” – 14 phương pháp niệm thân (bất tịnh, quán tử thi…) đưa đến định, lậu tận. >>Giải thích chi tiết

(120) Saṅkhār­uppatti Sutta – “Kinh Hành Sanh” – Ý nghiệp lúc lâm chung dẫn tái sinh; Phật dạy phát nguyện sinh thiện giới bằng tu định‑tưởng. >>Giải thích chi tiết

(121) Cūḷa‑Suññata Sutta – “Tiểu Kinh Về Tánh Không” – Phật kể kinh nghiệm nhập “không xứ” từ bỏ vọng tưởng vi tế. >>Giải thích chi tiết

(122) Mahā‑Suññata Sutta – “Đại Kinh Về Tánh Không” – Chỉ lỗi tụ hội ồn ào; ca ngợi viễn ly & tu tập tánh không sâu sắc. >>Giải thích chi tiết

(123) Acchariya‑abbhūta Sutta – “Kinh Hy Hữu Vị Tằng Hữu Pháp” – Ánanda kể thần tích quanh đản sinh Phật; Phật bảo điều kỳ diệu nhất là Thánh trí. >>Giải thích chi tiết

(124) Bakkula Sutta – “Kinh Bạc‑câu‑la” – Truyện Tỳ‑khưu Bakkula sống 80 năm không bệnh, nêu lợi ích thanh tịnh & phạm hạnh nghiêm mật. >>Giải thích chi tiết

(125) Dantabhūmi Sutta – “Kinh Điều Ngự Địa” – Ví vua huấn luyện voi; trình bày giai đoạn thuần thục sơ cơ đến A‑la‑hán. >>Giải thích chi tiết

(126) Bhūmi­ja Sutta – “Kinh Phù‑di” – Thành tựu không do khấn nguyện mà nhờ thực hành Bát chánh đạo; ví “hạt giống đúng mùa”. >>Giải thích chi tiết

(127) Anuruddha Sutta – “Kinh A‑na‑luật” – Anuruddha giải thích “vô lượng tâm” và bốn vô sắc giải thoát cho cư sĩ. >>Giải thích chi tiết

(128) Upakkilesa Sutta – “Kinh Tùy Phiền Não” – Phật nêu 11 tùy phiền não cản đường thiền; kể sự kiện rời Kosambi vì Tăng tranh chấp. >>Giải thích chi tiết

(129) Bāla­paṇḍita Sutta – “Kinh Hiền Ngu” – So sánh ác nghiệp dẫn khổ trong hiện‑hậu thế; thiện nghiệp đưa an lạc đôi đường. >>Giải thích chi tiết

(130) Devadūta Sutta – “Kinh Thiên Sứ” – Năm “thiên sứ” (sanh‑lão‑bệnh‑tử‑sa‑môn) cảnh tỉnh kẻ ác; mô tả địa ngục chi tiết. >>Giải thích chi tiết

(131) Bhaddekaratta Sutta – “Kinh Nhất Dạ Hiền Giả” – Pháp cú “sống trọn hôm nay”; quán hiện tại phá chấp quá khứ‑tương lai. >>Giải thích chi tiết

(132) Ānanda‑Bhaddekaratta Sutta – “Kinh A‑nan Nhất Dạ Hiền Giả” – Ánanda lặp lại bài kệ & chú giải theo góc nhìn thiền quán. >>Giải thích chi tiết

(133) Mahā­kaccāna‑Bhaddekaratta Sutta – “Kinh Đại Ca‑chiên‑diên Nhất Dạ Hiền Giả” – Mahākaccāna diễn giải rộng ý nghĩa “chớ chạy theo tưởng”. >>Giải thích chi tiết

(134) Lomasakaṅgiya‑Bhaddekaratta Sutta – “Kinh Lomasakangiya Nhất Dạ Hiền Giả” – Thiên thần nhắc Tỳ‑khưu học kệ Nhất dạ; Phật tán thán. >>Giải thích chi tiết

(135) Cūḷa‑Kammavibhaṅga Sutta – “Tiểu Kinh Phân Biệt Nghiệp” – Phật trả lời trai trẻ “vì sao bất bình đẳng trên đời” bằng luật nghiệp. >>Giải thích chi tiết

(136) Mahā‑Kammavibhaṅga Sutta – “Đại Kinh Phân Biệt Nghiệp” – Trình bày bốn hạng người & dị thục nghiệp, phá chấp “nghiệp thẳng hàng”. >>Giải thích chi tiết

(137) Saḷāyatana‑Vibhaṅga Sutta – “Kinh Phân Biệt Sáu Xứ” – Phân tích sáu căn, sáu trần, sáu thức, giúp hành giả đoạn ngã kiến. >>Giải thích chi tiết

(138) Uddesa‑Vibhaṅga Sutta – “Kinh Tổng Thuyết & Biệt Thuyết” – Mahākaccāna giải thích bài kệ ngắn về dính mắc & xả ly. >>Giải thích chi tiết

(139) Araṇavibhaṅga Sutta – “Kinh Vô Tránh Phân Biệt” – 16 cặp cực đoan gây tranh cãi; trung đạo giúp tránh xung đột. >>Giải thích chi tiết

(140) Dhātu‑Vibhaṅga Sutta – “Kinh Giới Phân Biệt” – Phật gặp tỳ‑khưu vô danh trong lò gốm; giảng phân tích 18 giới, bốn niệm xứ, đạt giải thoát. >>Giải thích chi tiết

(141) Sacca‑Vibhaṅga Sutta – “Kinh Phân Biệt Về Sự Thật” – Sāriputta giải rộng Tứ đế sau khi Phật thuyết pháp đầu tiên. >>Giải thích chi tiết

(142) Dakkhiṇa‑Vibhaṅga Sutta – “Kinh Phân Biệt Cúng Dường” – Phật phân loại 14 kiểu cúng dường, cao nhất là dâng đến Tăng song phần. >>Giải thích chi tiết

(143) Anāthapiṇḍikovāda Sutta – “Kinh Giáo Giới Cấp Cô Độc” – Sāriputta giảng vô chấp căn‑trần cho gia chủ trước lúc lâm chung. >>Giải thích chi tiết

(144) Channovāda Sutta – “Kinh Giáo Giới Channa” – Phật dạy Channa đối diện đau khổ; sau tự vẫn nhưng không phạm lỗi vì vô sân. >>Giải thích chi tiết

(145) Puṇṇovāda Sutta – “Kinh Giáo Giới Phú‑lâu‑na” – Phật kiểm tra lòng kiên nhẫn của Puṇṇa trước khi sai đi Sunāparanta hung dữ. >>Giải thích chi tiết

(146) Nandakovāda Sutta – “Kinh Giáo Giới Nandaka” – Nandaka giảng năm uẩn vô thường cho Ni đoàn, dùng phương pháp hỏi‑đáp tương tác. >>Giải thích chi tiết

(147) Cūḷa‑Rāhulovāda Sutta – “Tiểu Kinh Giáo Giới La‑hầu‑la” – Trên đường đi khất thực, Phật dạy Rahula quán vô ngã trên danh‑sắc. >>Giải thích chi tiết

(148) Chachakka Sutta – “Kinh Sáu Sáu” – Phật phân tích 6 căn‑trần‑thức và cảm thọ, giúp phá ngã kiến bằng minh sát. >>Giải thích chi tiết

(149) Mahā‑Saḷāyatanika Sutta – “Kinh Sáu Đại Xứ” – Trình bày sự tương quan lục xứ & Bát chánh đạo, đi đến diệt khổ. >>Giải thích chi tiết

(150) Nagaravindeyya Sutta – “Kinh Nói Cho Dân Chúng Nagaravinda” – Phật chỉ dấu hiệu Sa‑môn chân chính, khuyên cư sĩ kính trọng người tu thật hạnh. >>Giải thích chi tiết

(151) Piṇḍapāta­parisuddhi Sutta – “Kinh Khất Thực Thanh Tịnh” – Sāriputta do thiền sắc tâm sáng nhuận; Phật nêu bốn quán giúp thọ thực thanh tịnh. >>Giải thích chi tiết

(152) Indriya‑Bhāvanā Sutta – “Kinh Căn Tu Tập” – Phật dạy “tu sáu căn” không phải lánh cảnh mà thấy vô thường, không bị ái‑sân chi phối. >>Giải thích chi tiết